Ο Κύπριος δεν ενδιαφέρεται για το πού καταλήγουν τα απόβλητα του, αρκεί να φύγουν από το σπίτι του, ενώ παρόλο που δηλώνει ευαισθητοποιημένος σε θέματα περιβάλλοντος, λίγα είναι αυτά που γνωρίζει και λιγότερα αυτά που κάνει για μείωση και επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων του.
Αυτά είναι μερικά από τα συμπεράσματα έρευνας κοινής γνώμης που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Rethink, στο οποίο εταίρος είναι και το ΚΥΠΕ, ενώ σύντομα θα βρίσκεται στα χέρια των εμπλεκομένων και η νέα έρευνα κοινής γνώμης για το 2016.
Με αφορμή την Ημερίδα Ενημέρωσης “Νέες τάσεις στη βιομηχανία με βάση τις αρχές της μείωσης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των απορριμμάτων”, που μετά τη Λευκωσία παρουσιάστηκε σήμερα και στη Λεμεσό, ο Συντονιστής του Έργου Γιώργος Κίρκος, ανέφερε σε δηλώσεις του πως “αυτό που καταδεικνύει η έρευνα, μέσα σε άλλα, είναι πως ο Κύπριος έχει έλλειψη της κατανόησης ορισμένων εννοιών που αφορούν τη διαχείριση των αποβλήτων”.
Συγκεκριμένα, εξήγησε, ενώ ο Κύπριος αντιλαμβάνεται εύκολα την έννοια της ανακύκλωσης, με την οποίαν είναι πιο εξοικειωμένος, δεν αντιλαμβάνεται την έννοια της μείωσης της παραγωγής των αποβλήτων ή της επαναχρησιμοποίησης τους, που βρίσκονται ψηλά στην πυραμίδα διαχείρισης αποβλήτων της ΕΕ, παρά από ότι η ανακύκλωση.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την έρευνα, ο Κύπριος θεωρεί πως το θέμα της διαχείρισης αποβλήτων συνδέεται με την προστασία της υγείας του ή για θέματα που έχουν να κάνουν με φιλανθρωπικούς σκοπούς (όπως ο ρουχισμός) και όχι κατ` ανάγκην με την προστασία του περιβάλλοντος.
“Μέσα από την έρευνα εντοπίζουμε πως ο Κύπριος θεωρεί ότι, εφόσον το απόβλητο φύγει από την πόρτα του σπιτιού του, δεν τον ενδιαφέρει τι θα γίνει, φτάνει να μην το βλέπει μπροστά του και αυτή είναι μια αντίληψη που πρέπει να αλλάξουμε, πρέπει να σκεφτούμε πού καταλήγει το απόβλητο που πετάμε και να βοηθήσουμε τη διαδικασία, με το να διαχωρίζουμε τα ανακυκλώσιμα υλικά”, ανέφερε ο κ.Κίρκος.
Ανέφερε, παράλληλα, πως ενώ ο Κύπριος δηλώνει πολύ ευαισθητοποιημένος στο θέμα του περιβάλλοντος και τον ανησυχεί, όταν ερωτηθεί τί κάνει “βλέπουμε ότι πολύ λίγα κάνει, είτε γιατί δεν έχει τη σωστή ενημέρωση, είτε γιατί δεν ψάχνει να ενημερωθεί, είτε γιατί βρίσκει διάφορες δικαιολογίες, όπως δεν τον βολεύει και δεν έχει χρόνο για ανακύκλωση, δεν έχει κάλαθο ανακύκλωσης έξω από το σπίτι του, είναι ακριβές οι σακούλες ανακύκλωσης και διάφορες άλλες δικαιολογίες που είναι απλά δικαιολογίες”.
Η Κύπρος είναι 3η στην παραγωγή αποβλήτων στην ΕΕ, είπε ο Γιώργος Κίρκος, σημειώνοντας την ίδια ώρα ότι “το ανησυχητικό είναι πως, ενώ υπάρχουν κάποιες χώρες χειρότερες από εμάς, ο τρόπος της διαχείρισης των αποβλήτων που παράγουμε είναι πολύ πιο πίσω από αυτές, αφού τα απόβλητα τους καταλήγουν σε πιο φιλικές για το περιβάλλον λύσεις, παρά στις χωματερές”.
Το θέμα της μείωσης και επαναχρησιμοποίησης των αποβλήτων πρέπει να τεθεί πιο έντονα πλέον, τόνισε και υπέδειξε πως ο κόσμος πρέπει να ενημερωθεί αλλά και ο ίδιος να ενδιαφερθεί, ” να σκέφτεται πριν να αγοράσει ένα προϊόν, τί θα κάνει το απόβλητο και πως θα το διαχειριστεί στη συνέχεια”.
“Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο συμπεριφοράς και καταναλωτικής προσέγγισης μας”, συμπλήρωσε ο συντονιστής του έργου.
Στο θέμα της Ανακύκλωσης ωστόσο, τα πράγματα είναι διαφορετικά, καθώς πολλοί είναι αυτοί που, χωρίς ουσιαστικά κίνητρα, επιλέγουν να ανακυκλώνουν, κάτι που μπορεί να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο μέσα από ένα νέο θεσμικό πλαίσιο, όπως υποδεικνύει από την πλευρά του ο Γενικός Διευθυντής της Green Dot Κύπρου, Κυριάκος Παρπούνας.
“Με τα λίγα εργαλεία που είχαμε στη διάθεση μας τα τελευταία 10 χρόνια έχει γίνει μια σημαντική διαφοροποίηση και το βλέπουμε όλοι, καθώς ο μισός πληθυσμός εκεί όπου υπάρχουν προγράμματα ανακυκλώνει, χωρίς να του δώσουμε κίνητρα, χωρίς να του επιβληθεί, αλλά με την καλή του διάθεση”, ανέφερε.
Είπε ακόμη πως “η κοινωνία έχει δώσει το μήνυμα ότι μπορεί και εκείνο το μέρος της κοινωνίας που θέλει κάποιους επιπλέον λόγους για να ανακυκλώνει και να συμμετέχει γενικά στα προγράμματα διαχείρισης, θα πάρει αυτά τα κίνητρα με τα νέα προγράμματα που προωθούνται μέσω της νομοθεσίας, πράγματα που έχουμε καθυστερήσει να κάνουμε, όπως το Pay as you Throw (Πληρώνω όσο Πετώ) και η υποχρεωτική συμμετοχή στην ανακύκλωση”.
Ο κ.Παρπούνας εκτιμά πως είμαστε άδικοι με τους εαυτούς μας όταν συγκρίνουμε τα δικά μας δεδομένα συμμετοχής στις διαδικασίες διαχείρισης αποβλήτων με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες υπάρχουν νόμοι, κίνητρα και αντικίνητρα, ώστε οι πολίτες να συμμετέχουν ουσιαστικά στην όλη προσπάθεια, σε αντίθεση με την Κύπρο, όπου μέχρι σήμερα εναπόκειται στην καλή διάθεση των ίδιων των πολιτών.
Σε θέματα διαχείρισης αποβλήτων από πλευράς βιομηχανίας, ο ΓΔ της Green Dot Κύπρου, είπε πως υπάρχει αρκετά καλή ανταπόκριση και υπάρχουν προοπτικές βελτίωσης, ωστόσο κρίνει ως πρόβλημα τις μεγάλες χωματερές που δέχονται απόβλητα με σχεδόν μηδαμινό κόστος για τις βιομηχανίες.
“Από τη στιγμή που προσπαθούμε να διώξουμε υλικά και να τα πάρουμε σε άλλες μορφές διαχείρισης που υπάρχει κόστος, θα πρέπει να υπάρχει και ένα αποτρεπτικό κόστος στις χωματερές, ώστε να μην είναι πλέον συμφέρουσες για τις εταιρείες”, συμπλήρωσε.
Κατά τη διάρκεια της Ημερίδας παρουσιάστηκαν από πλευράς του Τμήματος Περιβάλλοντος οι νομικές απαιτήσεις για τη διαχείριση των αποβλήτων της βιομηχανίας και όπως ανέφερε σε δηλώσεις της η εκπρόσωπος του, Έλενα Χριστοδουλίδου, γίνονται προσπάθειες για εντατικοποίηση των σχετικών ελέγχων και επιθεωρήσεων ώστε να συμμορφώνονται όσο το δυνατόν περισσότερες εταιρείες, γιατί “το σημαντικό είναι να συμμορφώνονται και όχι να δίνουμε εξώδικα”.
” Φτάνουμε τους συνολικούς στόχους ανάκτησης και ανακύκλωσης σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του 2013, όμως έχουμε κάποια προβλήματα ακόμη στην ανακύκλωση του γυαλιού και του ξύλου και γίνονται προσπάθειες για εντατικοποίηση της συλλογής και ανακύκλωσης τους”, συμπλήρωσε.
Εξέφρασε δε την ελπίδα ότι η Κύπρος, θα επιτύχει εντός χρονοδιαγραμμάτων, αν όχι όλες, αρκετές από τις υποχρεώσεις που έχει σε θέματα διαχείρισης αποβλήτων, έναντι της ΕΕ.
Στο πλαίσιο της Ημερίδας έγινε επίσης παρουσίαση έρευνας για την τάση των καταναλωτών έναντι στις συσκευασίες, ενημέρωση για τις πρωτοβουλίες και δράσεις γνωστής εταιρείας αναψυκτικών για Μείωση, Επαναχρησιμοποίηση και Ανακύκλωση και αναλύθηκαν οι τρόπο πρακτικής εφαρμογής δράσεων Μείωσης, Επαναχρησιμοποίησης και Ανακύκλωσης στην Κύπρο.
(ΚΥΠΕ/ΣΚ/ΓΧΡ)