Η Κύπρος βιώνει μια σταθερή οικονομική ανάκαμψη, εκτιμά η Κομισιόν
Η Κύπρος βιώνει μια σταθερή οικονομική ανάκαμψη και η ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει ισχυρή, αν και φαίνεται να επιβραδύνεται ελαφρώς, σύμφωνα με τις Χειμερινές Οικονομικές Προβλέψεις της Κομισιόν για την Κύπρο, που δόθηκαν στη δημοσιότητα σήμερα στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν, ο πληθωρισμός γυρίσει οριακά θετικός αυτό το έτος και η αγορά εργασίας αναμένεται να έχει καλές επιδόσεις. Οι τράπεζες εξακολουθούν να επιβαρύνονται με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, παρά τις συνεχιζόμενες προσπάθειες αντιμετώπισης του θέματος. Η θέση της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να παραμείνει σε γενικές γραμμές ισορροπημένη.
Συγκεκριμένα, η Κομισιόν προβλέπει ανάπτυξη 2,8% το 2016, 2,5% το 2017 και 2,3% το 2018. Η απασχόληση αυξήθηκε κατά 2,7% το 2016, θα αυξηθεί κατά 2,2% το 2017 και επιπλέον 1,8% το 2018 με την ανεργία να υποχωρεί από το 13,3% το 2016 στο 12% το 2017 και στο 11% το 2018. Παρομοίως το δημόσιο χρέος θα βρεθεί το 2018 για πρώτη φορά κάτω από το 100% (συγκεκριμένα στο 99,6%) αφού αποκλιμακωθεί στο 103,2% το 2017 (το 2016 κλείνει στο 107,4%).
Τέλος ο προϋπολογισμός του 2016 προβλέπεται ισορροπημένος (μηδενικό έλλειμμα), του 2017 θα παρουσιάσει έλλειμμα -0,2% και του 2018 και του 2019 πλεόνασμα 0,4%. Το διαρθρωτικό έλλειμμα προβλέπεται στο -0,7% το 2017 και στο -0,9% το 2018, ενώ τις ίδιες τιμές λαμβάνει και το κυκλικά διορθωμένο έλλειμμα. Ο δε πληθωρισμός θα κυμανθεί στο 1,2% το 2017 και 1,1% το 2018 από -1,2% το 2016.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η οικονομία της Κύπρου αναμένεται να καταγράψει αύξηση της τάξης του 2,8% σε πραγματικούς όρους το 2016. Μετά από ένα ισχυρό πρώτο εξάμηνο του έτους, το τρίτο τρίμηνο του 2016 σημείωσε αύξηση 2,9% (σε ετήσια βάση) και τα εισερχόμενα δεδομένα δείχνουν ότι η δυναμική συνεχίστηκε κατά το τέταρτο τρίμηνο. Η ιδιωτική κατανάλωση οδήγησε το ρυθμό αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ, που υποστηρίζεται από τη μείωση των τιμών καταναλωτή, την αύξηση της απασχόλησης και την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος. Οι καθαρές εξαγωγές συνέβαλαν θετικά στην ανάπτυξη. Οι εξαγωγές υπηρεσιών ήταν ιδιαίτερα έντονες, καθώς η Κύπρος κατέγραψε τουριστική περίοδο ρεκόρ, επωφελούμενη από τις γεωπολιτικές εντάσεις στους ανταγωνιστικούς προορισμούς, αλλά και τις επιτυχείς προσπάθειες για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Εν τω μεταξύ, οι εισαγωγές αυξήθηκαν λιγότερο από το αναμενόμενο.
Σε σχέση με τον πληθωρισμό, αναμένεται να ανέβει λόγων των υψηλότερων τιμών ενέργειας και, σε μικρότερο βαθμό εξ αιτίας της ισχυρής εγχώριας ζήτησης. Το 2018, οι επιδράσεις από τις τιμές της ενέργειας αναμένεται να εξασθενίσουν, αλλά οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές αναμένεται να ενταθούν καθώς η οικονομική ανάκαμψη συνεχίζεται.
Η εγχώρια ζήτηση θα συνεχίσει να είναι η βασική κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης, ιδίως της ιδιωτικής και της δημόσιας κατανάλωσης.
Η σταθεροποίηση της αγοράς ακινήτων, σε συνδυασμό με την αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων, είναι πιθανό να παρέχουν κάποια κίνητρα για επενδύσεις.
Ωστόσο, καθώς οι τράπεζες επιβαρύνονται με ένα πολύ υψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, δύσκολα παρέχουν νέες πιστώσεις. Έτσι, οι μεγάλες εταιρείες αναμένεται να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τους εσωτερικούς τους πόρους για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων. Ομοίως, τα νοικοκυριά αναμένεται να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν το συσσωρευμένο πλούτο για να χρηματοδοτήσουν μέρος των δαπανών τους και το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών αναμένεται να παραμείνει αρνητικό στον χρονικό ορίζοντα των προβλέψεων. Τέλος εξαγωγές αναμένεται να αυξηθούν λιγότερο δυναμικά και η συμβολή των καθαρών εξαγωγών στην αύξηση αναμένεται να είναι αμελητέα.
Οι κίνδυνοι για τις προβλέψεις αυτές σχετίζονται κυρίως με το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την υποτίμηση της λίρας (το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ένας από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της Κύπρου), καθώς και τη γεωπολιτική κατάσταση των ανταγωνιστικών τουριστικών προορισμών. Ενώ περιορίζονται στο βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, οι κίνδυνοι αυτοί μπορεί να αυξηθούν σημαντικά μεσοπρόθεσμα. Επιπλέον, το υψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων και της αναδιάρθρωσής τους θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια παρατεταμένη περίοδο με σφικτές πιστωτικές συνθήκες και μείωση της ανάπτυξης.
Το 2016, το πρωτογενές αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να βελτιωθεί περαιτέρω, φθάνοντας σε πλεόνασμα το 2,5% του ΑΕΠ, το οποίο αντιστοιχεί σε σχεδόν ισορροπημένο προϋπολογισμό. Το πρωτογενές ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης, εξαιρουμένων των έκτακτων μέτρων του 2015 που σχετίζονται με την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα, αναμένεται να παρουσιάσει επιδείνωση των 0,2 μονάδων του ΑΕΠ το 2016. Αυτό οφείλεται κυρίως στη σημαντική μείωση του φόρου ακίνητης περιουσίας για την πλευρά των εσόδων και την επίδραση της μερικής μετάβασης σε επαγγελματίες στρατιώτες, τη συνεχιζόμενη μείωση της ενδιάμεσης κατανάλωσης και τις δαπάνες για τόκους στο σκέλος των δαπανών της γενικής κυβέρνησης.
Το 2017, το πρωτογενές πλεόνασμα προβλέπεται να μειωθεί οριακά στο 2,2% του ΑΕΠ, το οποίο αντιστοιχεί σε ονομαστικό έλλειμμα 0,2% του ΑΕΠ. Οι συνολικές δαπάνες αναμένεται να μειωθούν κατά 0,4 μονάδες του ΑΕΠ κυρίως από την ενδιάμεση κατανάλωση και τις δαπάνες για τόκους, ενώ η αποζημίωση των εργαζομένων προβλέπεται να αυξηθεί, παρά το πάγωμα των προσλήψεων στο Δημόσιο (κυρίως λόγω της πλήρους επίδρασης της μετάβασης σε επαγγελματίες στρατιώτες).
Τα συνολικά έσοδα επηρεάζονται από έναν συνδυασμό νέων μέτρων δημοσιονομικής πολιτικής, καθώς και τον πλήρη αντίκτυπο των μέτρων που θεσπίστηκαν το 2016. Οι αρχές αναμένεται να καταργήσει το φόρο ακίνητης ιδιοκτησίας που καταβάλλεται στην κεντρική κυβέρνηση χωρίς αντισταθμιστικά μέτρα. Επιπλέον, μια ειδική συμβολή της μισθοδοσίας που επιβάλλεται για την αντιμετώπιση της κρίσης αναμένεται να λήξει στα τέλη του 2016.
Η εφαρμογή των νέων κανόνων για τον ΦΠΑ για τις υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου αναμένεται επίσης να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα κρατικά έσοδα το 2017. Το 2018, η αναμενόμενη βελτίωση στο ονομαστικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης θα πρέπει να καθοδηγείται σε μεγάλο βαθμό από τη βελτίωση των οικονομικών προοπτικών και την ελαφρά μείωση της ενδιάμεσης κατανάλωσης, τις δαπάνες για τόκους και τις περισσότερες κοινωνικές μεταβιβάσεις.
Το διαρθρωτικό ισοζύγιο αναμένεται να επιδεινωθεί στο χρονικό ορίζοντα των προβλέψεων, καθώς θα έχει υπάρξει κάποια χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής, λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα κυκλική θέση της κυπριακής οικονομίας. Το δημόσιο χρέος παραμένει υψηλό, αλλά μειώνεται και αναμένεται να πέσει κάτω από το 100% του ΑΕΠ το 2018. Η μείωση του λόγου του χρέους προς το ΑΕΠ κατά την περίοδο των προβλέψεων οφείλεται κυρίως στις προσδοκίες των καλύτερων πρωτογενών πλεονασμάτων.
(ΚΥΠΕ/ΘΑ/ΜΜ)
